Het project Grensmaas stelt het Maasland veilig voor overstromingen en herstelt het natuurlijk evenwicht in en rond de Grensmaas. De drie hoofddoelstellingen van het project zijn rivierbeveiliging, natuurontwikkeling en ontgrinding. Zowel de natuurontwikkeling als de hoogwaterbescherming worden mede gefinancierd door de winning van 54 miljoen ton grind.
Ongeveer duizend hectare natuur komt erbij in het Maasdal tussen Maastricht en Roosteren. Doordat ook België volop werk maakt van een natuurlijke Maas ontstaat er straks een aaneengesloten en grensoverschrijdend Maaspark van ruim 2000 hectare. Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer gaan deze nieuwe natuur beheren.
Het contract
De uitvoering van het project is in veel opzichten bijzonder. Het is de omvangrijkste publiek-private samenwerking tot nu toe in Nederland. In het consortium Grensmaas zijn grindbedrijven, aannemers en Natuurmonumenten verenigd. De grindbedrijven werken samen in Geo-Control. Ook Exploitatiemaatschappij L’Ortye Stein maakt deel uit van die grindbedrijven. De aannemers zijn Van den Biggelaar, Van Oord en Boskalis.
Doelstellingen van het project zijn het voorkomen van overstromingen, het veilig stellen van drinkwater, vijf keer meer veiligheid voor de inwoners van de Maasdorpen in Zuid-Limburg, ecologisch herstel en de komst van duizend hectare nieuwe natuur, de winning van grind en nieuwe bestemmingen voor de Maasplassen. Het consortium kreeg complimenten over de zorgvuldige wijze waarop de omgeving tegemoet wordt getreden.
Werkzaamheden
De uitvoering gebeurt op elf locaties tussen Maastricht en Roosteren. De rivierbeveiliging krijgt gestalte door stroomgeulverbredingen en oeververlagingen. De grond die daarbij vrijkomt wordt gebruikt om de grindputten (dekgrondbergingen) weer aan te vullen. Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden wordt zo’n 100 miljoen ton grond verplaatst. Het consortium zorgt voor de complete uitvoering, van engineering en vergunningaanvragen tot aan oplevering toe. Bij het uitwerken van de plannen werden de volgende principes gehanteerd: het terugschuiven van de winterdijken, het verlagen van de oevers en de aanleg van grinddrempels. Zo kan de rivier meer water opslaan (bufferen) en worden de uiterwaarden uitgebreid. De grinddrempels hebben twee voordelen: dieren kunnen er eitjes leggen en uitdroging van sommige delen wordt tegengegaan. Tenslotte leggen we in sommige bochten stroomgeleidingsdammen om het water sneller af te voeren en versterken we de oevers om erosie tegen te gaan.
Planning
In oktober 2008 is het officiële startsein gegeven voor het megaproject. Het project loopt tot en met 2024.
